Het kabinet zit met de handen in het haar, de spanning loopt op, er heerst een crisisachtige sfeer, premier Rutte spreekt stevige woorden ‘het moet een keer klaar zijn’ maar voor het zomerreces moet het duidelijk zijn: de maatregelen die de asielinstroom zouden moeten inperken. Welke kant te kiezen? Voor het project ‘In Europa’ dat sinds een aantal jaren vol enthousiasme door docent geschiedenis Dennis Ratering wordt begeleid, kozen Ryan Hendriks, Tom Könings en Sjoerd Terbeek voor het thema ‘Migratie in Nederland’. Dat zij daarmee zo feilloos zouden aansluiten op de actualiteit hadden zij bij aanvang niet kunnen bevroeden.
De redactie van het Mediahuis nodigde deze 4 havo leerlingen uit te komen vertellen over de totstandkoming van hun documentaire.
Door redactie Mediahuis
Sinan kwam er speciaal voor naar zijn oude school
Voor de jongens was al snel duidelijk dat zij samen wilden werken aan dit project. Als instromers vanuit 4 mavo hadden zij al direct een band met elkaar en gingen zij voortvarend aan de slag. Binnen dat grote thema van migratie was het plan zich te richten op ‘draagvlak’ en om daarover meer te weten te komen, wilden zij ‘mensen uit het veld’ interviewen. Op hun wensenlijstje stond documentairemaker Sinan Can. Met enige terughoudendheid en weinig hoop want het is niet moeilijk inschatten dat Sinan een drukke baan heeft, stuurden zij hem een mailtje. Maar Sinan maakt graag een ommetje naar zijn oude middelbare school en al snel kregen zij een positieve reactie. Sinan Can gaf aan “graag mee te willen doen en stemde in met een interview”. Goed voorbereid maar toch heel spannend om zo’n eerste interview af te nemen, bleek al snel dat het gesprek heel open en ontspannen gevoerd kon worden. Voelbaar was hoe lastig het is voor documentairemaker Sinan Can om “een gesprek aan te gaan met mensen die heel anders denken of in het leven staan dan jezelf, bijvoorbeeld een terrorist” en “hoeveel impact dit niet ongevaarlijke werk op je gezin kan hebben”.
Met steeds meer lef worden er kritische vragen afgevuurd
Na het interview met Sinan krijgen de drie jongens vleugels. Waarom niet Irma van de Scheur, wethouder in de gemeente Berg en Dal en Elrie Bakker van JA21 uitnodigen? Geschikte kandidaten voor hun documentaire om zo objectief mogelijk het thema te belichten. Als tegengeluid aan Sinan Can maar ook om te horen hoe het werkt vanuit een bestuurder die keuzes en afwegingen moet maken. Op deze wijze zou de documentaire zowel de linkse als de rechtse ideeën kunnen laten zien en de kijker de kans geven zelf te oordelen. Inmiddels met wat meer ervaring is Tom degene die vooraf de kritische en genuanceerde vragen opstelt en heeft Ryan de reporterkwaliteiten om met souplesse de vragen te stellen en vooral het lef om door te vragen. Doel is steeds dezelfde vragen te stellen om het onderwerp vanuit verschillende perspectieven te belichten.
Weerstand tegen de nieuwe buur
En met het vragenboekje op zak, moet burgemeester Bruls eraan geloven. Als voormalig voorzitter van de veiligheidsraad en in die hoedanigheid veel te maken met vluchtelingen, leek de burgemeester van Nijmegen de persoon bij uitstek om over migratie, draagkracht en polarisatie te praten. “Veel scrollen over de pagina’s van de gemeentesite van Nijmegen en dan met een beetje lef hem persoonlijk benaderen”, zo licht Ryan zijn strategie om de burgemeester te verleiden tot een interview toe. En de altijd toegankelijke burgervader werkt graag mee en heet de jongens van harte welkom op het gemeentehuis. Een belangrijke casus die ze hem voorleggen betreft de woningnood bij jongeren want “hoe leg je de toename van asielzoekers en daarmee de druk op de woningmarkt uit aan jongeren?” Maar Bruls geeft aan “dit niet uit te leggen omdat je nu eenmaal als bestuur soms beslissingen moet nemen die impopulair zijn om tot oplossingen komen”. Op Ryan maakt deze standvastigheid en de eerlijkheid waarmee Bruls zijn vragen beantwoordt grote indruk. Tom wordt zich door de woorden van Bruls bewust van “hoe naar het moet zijn zoveel weerstand te voelen van je nieuwe buren als je als asielzoeker een woning krijgt”.
Even de Egyptische delegatie passeren
Qua materiaal hebben de jongens inmiddels voldoende gefilmd om een serie van 10 afleveringen voor de VPRO te maken maar hun honger naar meer informatie is nog niet gestild. Nu kwam de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, Eric van der Burg, niet helemaal toevallig, veelvuldig op de televisie de laatste tijd en Ryan bedacht “eens kijken of hij een emailadres heeft”. Hij trof een formulier op de website van het ministerie aan waar je kon aangeven wie je graag op bezoek zou willen hebben. En de nuchtere Groesbeker vult het formulier in om drie weken later gebeld te worden door de assistent van Eric van der Burg en ja hoor, de jongens trekken gedrieën naar Den Haag. Na een officiële rondleiding worden zij begeleid naar de kamer van de staatssecretaris terwijl zij hun ogen uitkijken, verschillende bekende gezichten live zien en ook nog eens, zich van geen kwaad bewust, de Egyptische delegatie doorkruisen. Aangenaam verrast door de openheid waarmee Eric van der Burg met hen praat en zijn grappige anekdotes, blijft de jongens toch met name bij dat je in het hele migratieverhaal ook realistisch moet blijven. “Je kunt niet zomaar onder een verdrag uit en dat wil je eigenlijk ook niet in de wetenschap dat veel verdragen gebaseerd zijn op het Verdrag van de Rechten van de Mens”, leren zij van de staatssecretaris.
Zomerreces en Zomervakantie
Na vele uren editen, Sjoerd blijkt hier het meeste talent voor te hebben, wordt de documentaire van een uur ingeleverd. Docent geschiedenis Dennis Ratering kan er niet omheen: “Ik heb de lat wellicht wat te hoog liggen maar ik wil graag dat de leerlingen buiten hun eigen deur, wijk of woonplaats kijken. Een ervaring voor je leven om juist bij dit soort onderwerpen ook verder het land in te gaan. Ryan, Tom en Sjoerd hebben in alle opzichten voldaan aan de opdracht en verdienen dus terecht een 10”. Of het voldoende is om naar het examenjaar door te mogen zal volgende week duidelijk worden tijdens de leerlingbesprekingen maar de jongens hebben goede hoop. Of die hoop op een goede afloop er ook is bij het kabinet zal gaan blijken. Zomerreces of zomervakantie, we hebben dan in ieder geval tijd om de documentaire te bekijken.
